Data publikacji: 30/07/2024
Czas czytania: 2 min
Jeżeli osoba, do której korespondencja jest skierowana, nie wyraziła innej woli, rozpowszechnianie korespondencji, w okresie dwudziestu lat od jej śmierci, wymaga zezwolenia małżonka, a w jego braku kolejno zstępnych, rodziców lub rodzeństwa. (Art. 82 Prawa autorskiego).
W dobie cyfryzacji i coraz bardziej rozwiniętych technologii komunikacyjnych, prawo do prywatności korespondencji nabiera nowego znaczenia. Artykuł 82 Prawa autorskiego (PrAut) pełni kluczową rolę w ochronie prywatności autorów i nadawców różnego rodzaju komunikatów, zarówno w formie pisemnej, jak i elektronicznej.
Prawo do korespondencji, zgodnie z Art. 82 PrAut obejmuje wszelkiego rodzaju korespondencję, niezależnie od jej formy – może być to zarówno tradycyjny list, e-mail, jak i komunikacja za pomocą aplikacji do wymiany wiadomości. Można mieć tutaj pewne wątpliwości, co do wymiany informacji telefonicznej (tak J. Barta, R. Markiewicz, w: Barta, Markiewicz, Komentarz PrAut, 2011, art. 82, pkt 2).
Ochrona korespondencji dotyczy zarówno treści utworów literackich, naukowych, jak i codziennych informacji przesyłanych między osobami. Oznacza to, że treści te nie mogą być rozpowszechniane, reprodukowane, ani wykorzystywane komercyjnie bez zgody autora.
Co więcej Sąd Najwyższy w wyroku z 4.12.2019 r. (sygnatura: I CSK 497/18) wskazał, że: "Prawo do tajemnicy korespondencji zostaje naruszone nie tylko przez otwarcie cudzej korespondencji i zapoznanie się z jej treścią – a zatem przez przełamanie zabezpieczeń służących ograniczeniu dostępu do niej, ale też przez zapoznanie się z otwartą korespondencją – przez przeczytanie jej i zidentyfikowanie adresata i nadawcy w sytuacji, gdy korespondencja znajduje się w takim miejscu, które wskazuje na zamiar ograniczenia dostępu osób postronnych".
Oczywiście osoba, która jest adresatem i otrzymała korespondencję, ma możliwość w pełni nią zarządzać - udostępniać ją publicznie lub zachować wyłącznie dla siebie. Jeśli adresat nie wyraził innej woli to w okresie 20 lat od jego śmierci - konieczna jest zgoda małżonka, a jeśli go nie ma, to kolejno dzieci, wnuków, prawnuków, rodziców lub rodzeństwa - na jakiekolwiek dysponowanie/rozporządzanie tą korespondencją.
Korespondencja sama w sobie (w swojej treści) może również nosić cechy utworu i stanowić przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.
Zachodzi wówczas kolizja uprawnień osoby, do której korespondencja została skierowana, wskazanych w art. 82 PrAut, z prawami autorskimi twórcy korespondencji. Na rozpowszechnianie korespondencji wymagane jest zezwolenie jej autora, zgodnie z art. 16 pkt 4 oraz z art. 17 PrAut, który daje twórcy wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji. (Art. 82 PrAut red. Ferenc-Szydełko 2021, wyd. 4/Ferenc-Szydełko).
Tajemnicę komunikowania chroni również art. 49 Konstytucja RP:
Tajemnica komunikowania się to: prawo do nieujawniania treści przekazu, prawo do nieujawniania faktu, że się przekaz otrzymało, zakaz zdobywania wiedzy o treści przekazu bez zgody adresata (zakaz ten dotyczy także władz publicznych).
Na koniec warto także pamiętać, że korespondencja zazwyczaj zawiera informacje o adresacie, nadawcy lub o osobach trzecich, a jej rozpowszechnianie (bez zgody) może doprowadzić do naruszenia dóbr osobistych wskazanych osób.
